سایت سیر و سیاحت

ارگ تاریخی گوگد دومین بنای بزرگ خشت و گلی ایران می باشد که به شماره ۲۵۷۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است . تاریخ ساخت آن به حدود چهارصد سال پیش باز می گردد و تنها سند مکتوبی که از این بنا موجود است متعلق به حدود یکصد و چهل سال پیش می باشد که نشان می دهد نصف بنای ارگ توسط شخصی به نام علیخان به عنوان مهریه به همسرش واگذار شده است و از آن پس به عنوان ارگ علیخانی نامیده شده است .

ارگ گوگد و شهر گلپایگان در مسیر جاده اصلی تجاری دوران قدیم قرار داشتند . در شهر گلپایگان مناری به ارتفاع ۱۸ متر وجود دارد که در دوران گذشته شعله های فروزان آن در شب ها راهنمای کاروانیان بوده که به همین مناسبت به فانوس صحرا شهرت دارد . ارگ گوگد در زمان صلح به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار می گرفته و با توجه به وضعیت و موقعیت خاص خود نسبت به کاروانسرا های مجاور محل استراحت کاروان تجار سرشناس و یا حاکمان و والی های سایر ایالات ایران بوده است . به گفته افراد مسن شهر گوگد ، آقا محمد خان قاجار نیز در لشکر کشی های خود چند روزی را در این محل استراحت نموده است .

ارگ تاریخی گوگد در زمان جنگ و یا حمله اشرار به عنوان دژ نظامی مورداستفاده قرار می گرفته و در روی درب ورودی شمالی قسمتی به عنوان شاه نشین وجود داشته است که هم اکنون به عنوان سوئیت ویژه مورد استفاده قرار می گیرد و حوض آبی در این شاه نشین وجود دارد که هر زمان درب توسط مهاجمین آتش زده می شد ، محافظین با تخلیه آب حوض ، آتش را خاموش می کرده اند . همچنین سوراخ هایی روی دیوار های مرتفع وجود دارد که از آن به عنوان سیستم ایمنی هشدار دهنده استفاده می شد به این صورت که کبوتر هایی را در این سوراخ ها اسکان می دادند که شب ها با بی قراری و سر و صدای این کبوتران متوجه ورود مهاجمین توسط قلاب و یا نردبان می شدند . از طرفی چاهی در قسمت جنوب شرقی ارگ وجود دارد که نشان می دهد برای روز های مقاومت فکر آب آشامیدنی نیز بوده اند . در روی درب ورودی دو درکوب وجود دارد که بزرگ تر را مرد کوب و کوچک تر را زن کوب می نامیده اند ، که بر عکس بقیه مناطق ایران زن کوب در سمت راست قرار می گرفته است .

در ساختمان ارگ وجود زیر بنا در اطراف و فضای باز در وسط ، همچنین وجود طبقات پایین و بالا نشان از معماری و کاروانسرایی دارد که بیانگر رعایت نظام طبقاتی در اجتماع آن روز می باشد . به این صورت که استر و استربانان در طبقه پایین و در مجاورت هم ، بازرگانان و افراد شاخص در طبقات بالا مسکن می گزیده اند . این فضا ها پس از بازسازی هم اینک به عنوان مهمانسرا با امکانات مدرن شامل سوئیت های زیبا با سرویس های بهداشتی ، رستوران ، چایخانه سنتی ، فروشگاه و نمایشگاه صنایع دستی ، سالن های مختلف و مجموعه ای از مکان های تاریخی و تفریحی مورد استفاده قرار گرفته و همه روزه پذیرای سیل گردشگران ایرانی و خارجی می باشد .